Anh Nguyễn Văn A gửi câu hỏi đến XTVN như sau: Hiện nay tôi thấy Bộ Quốc phòng có bán pháo hoa phục vụ dịp Tết. Sắp tới chuẩn bị dịp tết năm 2024, tôi muốn kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc Phòng kiếm thêm thu nhập. Vậy Luật sư cho tôi hỏi, tôi có được mua pháo hoa của Bộ Quốc phòng số lượng lớn rồi về bán lẻ không?

Theo quy định pháp luật, từ 11/01/2021, người dân được đốt loại pháo hoa không gây ra tiếng nổ trong các dịp lễ, Tết, cưới hỏi… Cứ mỗi dịp tết, thị trường pháo hoa lại trở nên sôi động do nhu cầu sử dụng pháo của người dân tăng cao. Tuy nhiên, quy định về sử dụng, kinh doanh pháo hoa thì không phải ai cũng nắm rõ. Công ty Luật TNHH XTVN sẽ giải đáp những thắc mắc về vấn đề này:

1)                Những loại pháo nào người dân được phép sử dụng trong dịp Tết nguyên đán ?

-                     Căn cứ Điều 17 Nghị định 137/2020/NĐ-CP:

          “1.Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

2. Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.”

Theo quy định nêu trên, người dân được sử dụng pháo hoa trong những dịp đặc biệt như: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị,… Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

-          Tuy nhiên, thực tế hiện nay nhiều người vẫn lầm tưởng loại pháo hoa người dân được phép bắn vào dịp tết là loại pháo hoa có tiếng nổ. Nếu không hiểu đúng các Quy định của Nghị định 137/2020/NĐ-CP sẽ rất dễ vi phạm pháp luật khi sử dụng pháo hoa. Để tránh vi phạm pháp luật về sử dụng pháo hoa, chúng ta cần phân biệt giữa pháo hoa và pháo nổ. Khoản 1 Điều 3 Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định như sau:

“1. Pháo là sản phẩm có chứa thuốc pháo, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra phản ứng hóa học nhành, mạnh, sinh khí, tạo ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, gây ra tiếng nổ hoặc không gây ra tiếng nổ. Pháo bao gồm: Pháo nổ, pháo hoa.

a) Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian;

Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ;

Pháo hoa nổ tầm thấp là quả pháo có đường kính không lớn hơn 90 mm hoặc tầm bắn không vượt quá 120 m. Pháo hoa nổ tầm cao là quả pháo có đường kính trên 90 mm hoặc tầm bắn trên 120 m;

b) Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ.”

Theo quy định trên, pháo hoa và pháo nổ đều là sản phẩm tạo ra hiệu ứng ánh sáng, màu sắc trong không gian. Điểm khác nhau cơ bản là pháo nổ sẽ gây ra tiếng nổ, tiếng rít còn pháo hoa thì không gây ra tiếng nổ mà chỉ tạo ra các hiệu ứng âm thanh. Tất cả các loại pháo gây ra tiếng nổ đều không phải pháo hoa mà là pháo nổ hoặc pháo hoa nổ.

Như vậy, loại pháo người dân được phép sử dụng trong dịp Tết nguyên đán là pháo hoa không gây ra tiếng nổ và là sản phẩm pháo hoa Bộ quốc phòng do nhà máy Z121 sản xuất.

2)                Cá nhân có được kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trong dịp tết không ?

Khoản 1 Điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định về các hành vi nghiêm cấm, trong đó bao gồm:

“Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.”

Căn cứ quy định tại khoản 2, Điều 14 Nghị định 137/2020/NĐ-CP có quy định, việc kinh doanh pháo hoa phải bảo đảm các điều kiện sau đây:

“2. Việc kinh doanh pháo hoa phải bảo đảm các điều kiện sau đây:

a) Chỉ tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được kinh doanh pháo hoa và phải được cơ quan Công an có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự; bảo đảm các điều kiện về phòng cháy, chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường;

b) Kho, phương tiện vận chuyển, thiết bị, dụng cụ phục vụ kinh doanh pháo hoa phải phù hợp, bảo đảm điều kiện về bảo quản, vận chuyển, phòng cháy và chữa cháy;

c) Người quản lý, người phục vụ có liên quan đến kinh doanh pháo hoa phải được huấn luyện về kỹ thuật an toàn;

d) Chỉ được kinh doanh pháo hoa bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo quy định”

Theo những quy định nêu trên, XTVN trả lời câu hỏi của anh như sau:  cá nhân không được phép kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trong dịp tết mà chỉ có tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc mới được kinh doanh pháo hoa khi đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên. Hiện trên cả nước chỉ duy nhất Công ty Hóa chất 21 của Bộ Quốc phòng được sản xuất và bán các loại pháo hoa; bất cứ cơ sở nào khác bán, trưng bày sản phẩm pháo hoa là vi phạm pháp luật.