Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được đẩy mạnh trên toàn quốc, Chính phủ tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý về thuế, hóa đơn và quản lý kinh doanh qua việc ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP. Một trong những nội dung trọng tâm là yêu cầu hộ, cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp trong lĩnh vực ăn uống có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế từ ngày 01/6/2025.

Quy định mới này vừa tạo điều kiện nâng cao hiệu quả quản lý thuế, vừa thúc đẩy tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh, song cũng đặt ra không ít thách thức trong thực tiễn triển khai. Hãy cùng Luật XTVN tìm hiểu qua bài viết dưới đây:

Quy định pháp lý mới về hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Theo Khoản 8 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP:

“Điều 1. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ

...

8. Sửa đổi tên Điều 11 và sửa đổi, bổ sung Điều 11 như sau:

“Điều 11. Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

1. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo quy định tại khoản 1 Điều 51 có mức doanh thu hằng năm từ 01 tỷ đồng trở lên, khoản 2 Điều 90, khoản 3 Điều 91 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 và doanh nghiệp có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, trong đó có bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng (trung tâm thương mại; siêu thị; bán lẻ (trừ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác); ăn uống; nhà hàng; khách sạn; dịch vụ vận tải hành khách, dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho vận tải đường bộ, dịch vụ nghệ thuật, vui chơi, giải trí, hoạt động chiếu phim, dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo quy định về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam) sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế”.

Hiện nay, tại Điều 11 Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế như sau:

Điều 11. Hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế

“Hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế đảm bảo nguyên tắc sau:

1. Nhận biết được hóa đơn in từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế;

2. Không bắt buộc có chữ ký số;

3. Khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ sử dụng hóa đơn (hoặc sao chụp hóa đơn hoặc tra thông tin từ Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế về hóa đơn) được khởi tạo từ máy tính tiền được xác định là khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp khi xác định nghĩa vụ thuế”.

Như vậy, từ ngày 01/6/2025, các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống phải sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối và chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Quy định này áp dụng cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên và doanh nghiệp bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng.

Hóa đơn điện tử phải theo định dạng chuẩn dữ liệu của cơ quan thuế thế nào?

Theo Điều 12 Nghị định 123/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi Khoản 9 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP về định dạng hóa đơn điện tử như sau:

(1)         Định dạng hóa đơn điện tử là tiêu chuẩn kỹ thuật quy định kiểu dữ liệu, chiều dài dữ liệu của các trường thông tin phục vụ truyền nhận, lưu trữ và hiển thị hóa đơn điện tử. Định dạng hóa đơn điện tử sử dụng ngôn ngữ định dạng văn bản XML (XML là chữ viết tắt của cụm từ tiếng Anh "eXtensible Markup Language" được tạo ra với mục đích chia sẻ dữ liệu điện tử giữa các hệ thống công nghệ thông tin).

(2)         Định dạng hóa đơn điện tử gồm hai thành phần: thành phần chứa dữ liệu nghiệp vụ hóa đơn điện tử và thành phần chứa dữ liệu chữ ký số. Đối với hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế thì có thêm thành phần chứa dữ liệu liên quan đến mã cơ quan thuế.

(3)         Tổng cục Thuế xây dựng thành phần chứa dữ liệu nghiệp vụ hóa đơn điện tử và phương thức truyền nhận với cơ quan thuế. Riêng với hóa đơn giá trị gia tăng kiêm tờ khai hoàn thuế, Tổng cục Hải quan xây dựng thành phần chứa dữ liệu nghiệp vụ đối với các nội dung trên hoá đơn dành cho cơ quan hải quan và ngân hàng thương mại là đại lý hoàn thuế. Tổng cục Thuế công bố thành phần chứa dữ liệu nghiệp vụ hóa đơn điện tử và phương thức truyền nhận với cơ quan quản lý thuế để áp dụng thống nhất; cung cấp công cụ hiển thị các nội dung của hóa đơn điện tử theo quy định tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP.

(4)         Tổ chức, doanh nghiệp bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ khi chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử đến cơ quan thuế bằng hình thức gửi trực tiếp phải đáp ứng yêu cầu sau:

-       Kết nối với Tổng cục Thuế thông qua kênh thuê riêng hoặc kênh MPLS VPN Layer 3, gồm 1 kênh truyền chính và 1 kênh truyền dự phòng. Mỗi kênh truyền có băng thông tối thiểu 5 Mbps.

-       Sử dụng dịch vụ Web (Web Service) hoặc Message Queue (MQ) có mã hóa làm phương thức để kết nối.

-       Sử dụng giao thức SOAP để đóng gói và truyền nhận dữ liệu.

(5)         Hóa đơn điện tử phải được hiển thị đầy đủ, chính xác các nội dung của hóa đơn đảm bảo không dẫn tới cách hiểu sai lệch để người mua có thể đọc được bằng phương tiện điện tử.

Trên cơ sở các quy định pháp luật hiện hành, chúng tôi xin đưa ra một số đánh giá tổng quan về những lợi ích thiết thực mà quy định mang lại, đồng thời chỉ ra những điểm cần lưu ý, khó khăn có thể phát sinh để doanh nghiệp và hộ kinh doanh có sự chuẩn bị kịp thời.

Lợi ích, tích cực của quy định:

Minh bạch hóa hoạt động kinh doanh: Giảm thất thu thuế, ngăn chặn hành vi gian lận doanh thu do hóa đơn được kết nối và chuyển dữ liệu tức thời cho cơ quan thuế.

Tiện ích cho người tiêu dùng: Người mua có thể kiểm tra, tra cứu hóa đơn trên Cổng thông tin Tổng cục Thuế, tăng độ tin cậy trong giao dịch.

Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước: Giúp cơ quan thuế theo dõi dữ liệu doanh thu, quản lý thuế theo thời gian thực, hỗ trợ ra quyết định điều tra, thanh tra nhanh chóng.

Thúc đẩy chuyển đổi số doanh nghiệp: Doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng CNTT, phần mềm kế toán, qua đó chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh.

Những khó khăn và thach thức trong thực tiễn áp dụng:

Chi phí đầu tư ban đầu: Hộ kinh doanh nhỏ phải mua máy tính tiền, thiết bị in hóa đơn, phần mềm kết nối thuế có thể gặp khó khăn tài chính.

Hạn chế kỹ năng công nghệ thông tin: Đặc biệt với chủ quán ăn, nhà hàng truyền thống, người lớn tuổi chưa quen sử dụng phần mềm, kết nối mạng, chữ ký số.

Hạ tầng kết nối vùng sâu, vùng xa: Nơi có kết nối mạng yếu hoặc không ổn định sẽ ảnh hưởng đến quá trình truyền dữ liệu về cơ quan thuế.

Khó khăn trong việc xác định đúng đối tượng áp dụng: Doanh thu của hộ kinh doanh có thể không rõ ràng nếu không được kê khai đầy đủ trước đó, gây chậm trễ triển khai.

Quy định về hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ 01/6/2025 là bước tiến lớn trong quản lý thuế, đồng thời góp phần hiện đại hóa hệ thống kinh doanh – thương mại tại Việt Nam. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, cần:

• Cơ quan thuế tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật, nhất là cho nhóm hộ, cá nhân kinh doanh;
• Có chính sách hỗ trợ tài chính hoặc ưu đãi đầu tư phần mềm/máy tính tiền cho hộ nhỏ, cơ sở vùng sâu, vùng xa;
• Doanh nghiệp và hộ kinh doanh cần chủ động rà soát doanh thu, chuẩn bị hạ tầng, nhân sự, kỹ năng sử dụng máy tính tiền, phần mềm thuế trước thời điểm có hiệu lực.

Việc thực thi quy định này không chỉ đơn thuần là tuân thủ pháp luật, mà còn là bước tiến tất yếu để tăng năng lực cạnh tranh, minh bạch kinh doanh trong thời đại số hóa.

Trên đây là những trao đổi của Luật XTVN về quy định mới “Từ 01/6/2025, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền”, mọi thắc mắc vui lòng liên hệ đến số hotline: … để được tư vấn giải đáp.