Thời gian gần đây tôi thấy trên mạng xã hội thường xuyên xuất hiện các bài viết liên quan đến một người phụ nữ bị HIV và lây cho rất nhiều người. Sau đó, người phụ nữ này đã lên tiếng và cơ quan chức năng cũng đã vào cuộc để điều tra. Việc tung tin đồn này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống gia đình, tinh thần, danh dự của người bị tung tin đồn. Vậy việc tung tin người khác nhiễm HIV bị xử phạt như thế nào? Hãy cùng Công ty Luật TNHH XTVN tìm hiểu vấn đề này qua bài viết dưới đây:

Nghiêm cấm hành vi công khai liên quan đến người nhiễm HIV?

Căn cứ tại khoản 5 Điều 8 Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006, như sau: “Công khai tên, địa chỉ, hình ảnh của người nhiễm HIV hoặc tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV khi chưa được sự đồng ý của người đó, trừ trường hợp quy định tại Điều 30 của Luật này.”

Bên cạnh đó, tại Điều 30 của Luật này quy định, về việc kết quả xét nghiệm HIV nếu dương tính, chỉ được thông báo cho một số đối tượng nhất định như sau: Vợ hoặc chồng của người được xét nghiệm, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người được xét nghiệm là người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự; Nhân viên được giao nhiệm vụ trực tiếp tư vấn, thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người được xét nghiệm,…

Do đó, hành vi công khai danh sách người bị nhiễm HIV lên mạng xã hội chính là hành vi công khai tên và tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV nếu chưa được sự đồng ý của người bị nhiễm HIV là hành vi vi phạm pháp luật.

Người tung tin đồn người khác bị nhiễm HIV lên mạng xã hội bị xử phạt như thế nào?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP), quy định về vi phạm trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội, như sau:

Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:

- Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;

- Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc;

- Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn;

- Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc;

- Cung cấp, chia sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu;

- Quảng cáo, tuyên truyền, chia sẻ thông tin về hàng hóa, dịch vụ bị cấm;

- Cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia;

- Cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm.

Theo như quy định nêu trên, người tung tin đồn người khác bị nhiễm HIV, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng (cá nhân bị phạt tiền bằng 1/2 tổ chức theo khoản 3 Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP) và buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật này.

Còn trong trường hành vi tung tin đồn thất thiệt về người khác xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người đó thì người có hành vi vi phạm pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vu khống theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) như sau:

“Điều 156. Tội vu khống

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

a) Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác;

… …”

Như vậy, tùy vào mức độ vi phạm cũng như mà sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự dựa vào các căn cứ nêu trên.

Tung tin đồn người khác bị nhiễm HIV lên mạng xã hội có phải bồi thường thiệt hại không?

Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại được quy định tại Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể như sau:

“Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.”

Như vậy, người tung tin đồn người khác bị nhiễm HIV lên mạng xã hội mà gây thiệt hại thì phải bồi thường cho người bị tung tin đồn khi có yêu cầu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

Trên đây là toàn bộ trao đổi của Công ty Luật TNHH XTVN về quy định pháp luật liên quan đến việc “Tung tin đồn người khác bị nhiễm HIV lên mạng xã hội thì bị xử phạt như thế nào?”. Hãy liên hệ chúng tôi để được tư vấn, hỗ trợ pháp lý một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất, đảm bảo đúng quy định pháp luật.