Những ngày gần đây mạng xã hội liên tục có thông tin về những vụ việc các em học sinh, đặc biệt là các em nữ sinh bị các đối tượng xấu chi phối qua điện thoại, mạng internet dẫn đến tự cô lập và bị tống tiền. Cuối tháng 7/2025, chỉ trong 48 giờ, hai nữ sinh 17 tuổi ở Hà Nội và Ninh Bình bị lừa qua Zoom. Kẻ xấu giả danh Công an, dựng hiện trường ảo, đọc lệnh bắt, yêu cầu các em đến 1 nơi kín đáo, không thông báo gia đình, quay clip nhạy cảm để “kiểm tra”, sau đó tống tiền gia đình hàng trăm triệu đồng. Khi Công an ập vào giải cứu, các em đang hoảng loạn, kết nối Zoom với “cán bộ Công an” mặc sắc phục – nhưng tất cả đều là giả. Không cần thuốc mê; không cần tiếp xúc; bắt cóc thời nay chỉ cần mạng internet và tâm lý chưa được chuẩn bị. Vậy các phụ huynh làm thế nào để hướng dẫn giúp con trẻ phòng tránh những chiêu trò trên? Dưới đây là những chia sẻ của Công ty Luật TNHH XTVN:

1. Tâm lý của phụ huynh

Điều đáng nói là không ít phụ huynh vẫn tin rằng “con mình sẽ không bao giờ bị lừa”, cho rằng con cái đủ thông minh để phân biệt đúng sai. Nhưng trong thực tế, việc trẻ trở thành nạn nhân không xuất phát từ sự ngây thơ hay kém hiểu biết, mà bởi những yếu tố tâm lý rất con người: sợ hãi (nghĩ mình thật sự có tội), xấu hổ (nếu bị phát hiện clip) và im lặng vì lo sợ bị bố mẹ trách mắng, hiểu lầm.

Và quan trọng nhất: Khoảng cách trong giao tiếp giữa cha mẹ và con cái – đặc biệt là ở lứa tuổi dậy thì – càng khiến trẻ dễ rơi vào thế bị động, không dám lên tiếng đúng lúc. Đây là lỗ hổng lớn mà tội phạm mạng đang lợi dụng một cách triệt để.

2. Năm điều con trẻ cần ghi nhớ

Thứ nhất, người ép quay clip nhạy cảm là kẻ xấu, bất kể họ mặc sắc phục hay tự xưng là ai. Tắt Zoom, khóa máy, và gọi người thân là hành động khôn ngoan, không phải yếu đuối.

Thứ hai, có quyền từ chối, rút lui, và không ai có quyền ép buộc trẻ trong môi trường online. Việc dũng cảm nói “không” là bước đầu tiên để thoát khỏi cái bẫy tâm lý.

Thứ ba, không chia sẻ thông tin cá nhân, bao gồm ảnh riêng tư, địa chỉ, trường lớp, số điện thoại – kể cả với người quen nếu chưa xác minh rõ ràng. Tội phạm mạng thường giả mạo người thân quen để dễ tiếp cận nạn nhân.

Thứ tư, phải xác nhận người thật trong mọi tình huống nghi ngờ. Gọi điện trực tiếp cho bố mẹ, giáo viên, người thân thay vì tin vào các hình ảnh hoặc giọng nói qua mạng.

Thứ năm, bị lừa không đáng xấu hổ. Điều nguy hiểm nhất là im lặng. Trẻ cần biết rằng bố mẹ sẵn sàng lắng nghe, không phán xét, và luôn ở bên để giúp con vượt qua.

3. Năm bài học bố mẹ cần làm ngay để là nơi con dám lên tiếng

Bên cạnh việc hướng dẫn con, vai trò của bố mẹ là nền tảng quan trọng trong việc xây dựng môi trường tâm lý an toàn. Sau đây là 5 điều quan trọng phụ huynh nên thực hiện:

Thứ nhất, phụ huynh hãy hỏi con bằng sự quan tâm chân thành, tạo không gian để con mở lòng. Đừng kiểm soát online; đừng tra hỏi, lén xem điện thoại của con. Mọi thứ chỉ làm khoảng cách với con cái xa hơn.

Thứ hai, phụ huynh hãy giải thích cho con hiểu rằng: “Công an là người giúp mình khi gặp nguy hiểm. Nếu ai mặc sắc phục mà làm con sợ – hãy gọi bố mẹ ngay.”. Đừng nói: “Không ngoan là bị công an bắt đấy!”. Dạy trẻ rằng công an là người bảo vệ, không phải công cụ để đe dọa. Như vậy, khi gặp nguy hiểm thật sự, trẻ sẽ biết tìm đến đúng người giúp đỡ.

Thứ ba, chủ động tập dượt tình huống giả định. Giống như tập thoát hiểm, bố mẹ nên đưa ra các tình huống để con tự suy nghĩ cách ứng phó. Điều này sẽ giúp trẻ phản xạ nhanh và tự tin khi rơi vào hoàn cảnh thực tế.

Thứ tư, dạy con phân biệt thật – giả. Cùng con phân tích các ví dụ lừa đảo trên mạng, học cách nhận biết những dấu hiệu bất thường. Đây là cách dạy trẻ kỹ năng “miễn dịch” với các bẫy tâm lý.

Thứ năm, đừng để con nghĩ: “Kể ra sẽ bị mắng, bị cấm đoán”. Trẻ cần được nhấn mạnh rằng: “Dù chuyện gì xảy ra, con nói ra bố mẹ sẽ không phán xét.” Một môi trường không phán xét là nơi giúp con đủ dũng cảm để chia sẻ mọi vấn đề. Giúp con không đơn độc khi bị đe doạ.

4. Bảo vệ con không chỉ là phòng ngừa, mà là đồng hành cùng con

Trong thời đại công nghệ, nguy hiểm có thể đến bất cứ lúc nào, chỉ qua một cuộc gọi video hay một cú click chuột. Điều quan trọng nhất không phải là giám sát, mà là xây dựng niềm tin. Trẻ cần được trang bị kiến thức, kỹ năng và quan trọng hơn cả, là có nơi để quay về. Hãy bắt đầu bằng một cuộc trò chuyện nhẹ nhàng ngay tối nay. Vì cách tốt nhất để giữ con an toàn, là trở thành người con dám tin tưởng, không phải người con sợ hãi.

Trên đây là toàn bộ nội dung chia sẻ của chúng tôi, xin cảm ơn quý độc giả đã dành thời gian theo dõi. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ với chúng tôi trực tiếp tại Trụ sở Công ty TNHH XTVN địa chỉ số 33 Thái Hà, phường Đống Đa, thành phố Hà Nội hoặc qua website @www.xtlaw.com.vn.