Vào ngày 25/06/2025 tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật số 86/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2025. Một trong những điểm đáng chú ý của Luật này là bổ sung quy định truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, không chỉ dừng lại ở việc xử phạt hành chính và áp dụng biện pháp xử lý hành chính như trước đây. Quy định mới thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong kiểm soát tình trạng tái nghiện, tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống ma túy, giữ gìn an ninh trật tự an toàn xã hội.

Hãy cùng Công ty Luật TNHH XTVN tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây!

1. Chất ma túy là gì? Người sử dụng trái phép chất ma túy được hiểu như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống ma túy 2021 về giải thích từ ngữ thì chất ma túy được hiểu là “chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành”.

Theo đó, tại khoản 10 Điều này thì Người sử dụng trái phép chất ma túy là “người có hành vi sử dụng chất ma túy mà không được sự cho phép của người hoặc cơ quan chuyên môn có thẩm quyền và xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể có kết quả dương tính”.

Ví dụ về chất ma túy: Heroin, Morphin, Methamphetamine, Ketamine, Cần sa,…

Từ định nghĩa trên có thể kết luận rằng, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm và sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định.

2. Hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có bị xử lý hình sự không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 20 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, bổ sung Điều 256a quy định về tội sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị xử lý trách nhiệm hình sự, cụ thể như sau:

“Điều 256a. Tội sử dụng trái phép chất ma túy

1. Người nào sử dụng trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 03 năm:

a) Đang trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

b) Đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

c) Đang trong thời hạn 02 năm kể từ ngày hết thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy và trong thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

d) Đang trong thời hạn 02 năm kể từ khi tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy.

2. Tái phạm về tội này thì bị phạt tù từ 03 năm đến 05 năm”      

Trước đây, Bộ luật Hình sự 2015 không có quy định tội danh đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Tuy nhiên, ma túy ngày càng để lại những hậu quả nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến bản thân người sử dụng mà còn gây ra hệ lụy đối với gia đình và xã hội. Thực tế trong thời gian qua, thông qua công tác cai nghiện ma túy cho thấy nhiều người đang trong quá trình cai nghiện hoặc ngay sau khi kết thúc quá trình cai nghiện vẫn tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy nhưng chưa có biện pháp hoặc chế tài nào đối với những trường hợp này.

Vì vậy, việc xử lý người sử dụng ma túy không còn dừng lại ở biện pháp xử phạt hành chính hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính (đưa đi cai nghiện bắt buộc) như trước đây mà đặt ra yêu cầu nghiêm khắc hơn về truy cứu trách nhiệm hình sự, điều này không chỉ mang tính răng đe, giáo dục mà còn có tác dụng phòng ngừa nguy cơ lây lan tệ nạn ma túy trong cộng đồng, bảo vệ an toàn trật tự xã hội. Chính vì vậy, người dân cần nắm rõ quy định mới để chấp hành nghiêm chỉnh, đồng thời vận động người thân cùng thực hiện nhằm xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh.

Trên đây là toàn bộ nội dung chia sẻ của chúng tôi, xin cảm ơn quý độc giả đã dành thời gian theo dõi. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ với chúng tôi trực tiếp tại Trụ sở Công ty TNHH XTVN địa chỉ Tầng 8, số 33 Thái Hà, phường Đống Đa, thành phố Hà Nội hoặc qua website @www.xtlaw.com.vn.