Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, việc khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp nhỏ và vừa là một chủ trương quan trọng. Không chỉ giúp nâng cao năng lực quản trị, khả năng tiếp cận vốn và thị trường, việc chuyển đổi còn mang lại nhiều chính sách ưu đãi, đặc biệt là về thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp chuyển đổi đều đương nhiên được hưởng ưu đãi thuế. Bài viết này, Luật XTVN sẽ phân tích cụ thể các quy định pháp luật liên quan nhằm làm rõ vấn đề: Doanh nghiệp nhỏ và vừa được chuyển đổi từ hộ kinh doanh có được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hay không?

1.      Thế nào là doanh nghiệp vừa và nhỏ?

Căn cứ quy định tại Điều 5 Nghị định 80/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, doannh nghiệp nhỏ và vừa là các doanh nghiệp có quy mô nhỏ về vốn, lao động và doanh thu được xác định trên các tiêu chí như số lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), tổng doanh thu hoặc tổng nguồn vốn và tuỳ thuộc vào từng lĩnh vực hoạt động, cụ thể:

-         Doanh nghiệp siêu nhỏ có số lao động tham gia BHXH bình quân năm không quá 10 người và tổng doanh thu của năm không quá 10 tỷ hoặc nguồn vốn không quá 3 tỷ đồng.

-         Doanh nghiệp nhỏ có số lao động tham gia BHXH bình quân năm không quá 50 người và tổng doanh thu của năm không quá 100 tỷ hoặc nguồn vốn không quá 50 tỷ đồng.

-         Doanh nghiệp vừa có số lao động tham gia BHXH bình quân năm không quá 100 người và tổng doanh thu của năm không quá 300 tỷ hoặc nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng

2.      Doanh nghiệp nhỏ và vừa được chuyển đổi từ hộ kinh doanh có được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp không?

Căn cứ vào Điều 16 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017, Doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh về hộ kinh doanh để được hưởng ưu đãi cần đáp ứng các điều kiện sau: (i) trước khi thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh đã đăng ký và hoạt động theo quy định của pháp luật; (ii) Hộ kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh liên tục ít nhất là 01 năm tính đến ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.

Nội dung hỗ trợ bao gồm:

+      Tư vấn, hướng dẫn miễn phí về hồ sơ, thủ tục thành lập doanh nghiệp;

+      Miễn lệ phí đăng ký doanh nghiệp và phí cung cấp thông tin doanh nghiệp lần đầu; miễn phí thẩm định, phí, lệ phí cấp phép kinh doanh lần đầu đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; miễn lệ phí môn bài trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký lần đầu;

+      Tư vấn, hướng dẫn miễn phí về các thủ tục hành chính thuế về chế độ kế toán trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu;

+      Miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp;

+      Miễn, giảm tiền sử dụng đất có thời hạn theo quy định của pháp luật về đất đai.

Như vậy, hộ kinh doanh khi chuyển đổi thành doanh nghiệp nhỏ và vừa, nếu đáp ứng điều kiện theo quy định được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn theo quy định pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.

3.      Doanh nghiệp vừa và nhỏ được chuyển đổi từ hộ kinh doanh được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời hạn bao lâu?

Căn cứ theo Khoản 4 Điều 15 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025, doanh nghiệp vừa và nhỏ thành lập mới từ hộ kinh doanh được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 02 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Căn cứ theo Khoản 4 Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15 về hỗ trợ thuế, phí, lệ phí  quy định: Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.

Như vậy, tuỳ thuộc vào thời điểm nào đến trước, doanh nghiệp vừa và nhỏ được chuyển đổi từ hộ kinh doanh được miễn thuế thu nhập danh nghiệp trong 02 năm liên tục kể từ ngày có thu nhập chịu thuế hoặc miễn thuế trong 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký lần đầu.

4.      Việc hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ được thực hiện dựa trên những nguyên tắc nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 thì hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ được thực hiện dựa trên những nguyên tắc sau:

-       Việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải tôn trọng quy luật thị trường, phù hợp với điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

-       Bảo đảm công khai, minh bạch về nội dung, đối tượng, trình tự, thủ tục, nguồn lực, mức hỗ trợ và kết quả thực hiện.

-       Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa có trọng tâm, có thời hạn, phù hợp với mục tiêu hỗ trợ và khả năng cân đối nguồn lực.

-       Việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng nguồn lực ngoài Nhà nước do các tổ chức, cá nhân tài trợ được thực hiện theo quy định của tổ chức, cá nhân đó nhưng không được trái quy định của pháp luật.

-       Trường hợp doanh nghiệp nhỏ và vừa đồng thời đáp ứng điều kiện của các mức hỗ trợ khác nhau trong cùng một nội dung hỗ trợ theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 và quy định khác của pháp luật có liên quan thì doanh nghiệp được lựa chọn mức hỗ trợ có lợi nhất. Trường hợp nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng đáp ứng điều kiện hỗ trợ theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 thì ưu tiên lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng nhiều lao động nữ hơn.

Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp nhỏ và vừa không chỉ là bước tiến về mặt pháp lý mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, để được hưởng các ưu đãi này, doanh nghiệp cần thực hiện đúng quy trình chuyển đổi, đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định pháp luật và chủ động phối hợp với cơ quan thuế trong việc kê khai, nộp thuế. Các đơn vị tư vấn pháp luật, kế toán và tư vấn tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hộ kinh doanh thực hiện chuyển đổi hiệu quả, hợp pháp và tối ưu hóa lợi ích thuế .

Mọi vấn đề cần tư vấn cụ thể hoặc hỗ trợ thực hiện các thủ tục liên quan, Quý độc giả có thể liên hệ đến Công ty Luật TNHH XTVN để được tư vấn đảm bảo quá trình thực hiện đúng pháp luật và hiệu quả.