Ngày 10/4/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68/NQ-TW về tiếp tục đổi mới tư duy, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy vai trò, động lực của kinh tế tư nhân trong phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững. Đây là văn kiện mang tính định hướng chiến lược, xác lập nhiều giải pháp mang tính đột phá, giúp tháo gỡ rào cản và tạo cú hích mạnh mẽ cho sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân trong giai đoạn mới.

1.      Hoàn thiện pháp luật – Gỡ rào cản tiếp cận thị trường

Một trong những điểm nhấn lớn của Nghị quyết 68 là cam kết cải cách mạnh mẽ thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển bình đẳng, minh bạch và bền vững.

Bộ Chính trị yêu cầu đến năm 2025, các cơ quan chức năng phải:

-       Cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ pháp luật và điều kiện kinh doanh không cần thiết.

-       Xóa bỏ các rào cản tiếp cận thị trường, đặc biệt là các quy định chồng chéo, không phù hợp hoặc gây khó khăn cho doanh nghiệp.

-       Đẩy mạnh số hóa, tự động hóa và ứng dụng công nghệ (AI, dữ liệu lớn) trong các thủ tục liên quan đến đất đai, đầu tư, thuế, hải quan, gia nhập và rút lui khỏi thị trường.

-       Triển khai cung cấp dịch vụ công không phụ thuộc địa giới hành chính, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và thời gian.

-       Mục tiêu đến năm 2028, môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong top 3 ASEAN và top 30 toàn cầu, tạo nền tảng vững chắc thu hút đầu tư tư nhân trong và ngoài nước.

2.      Ưu đãi đặc biệt cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ luôn được coi là "xương sống" của nền kinh tế. Nhằm tạo điều kiện khởi nghiệp và phát triển, Nghị quyết 68 đưa ra nhiều chính sách ưu đãi đáng chú ý:

-       Miễn lệ phí môn bài và thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu thành lập.

-       Giảm tối thiểu 30% tiền thuê đất trong 5 năm đầu đối với DNNVV, đặc biệt tại các khu/cụm công nghiệp.

-       Hỗ trợ tiếp cận nền tảng số, phần mềm kế toán, tư vấn pháp lý, đào tạo miễn phí về quản trị, thuế, nhân sự thông qua sự phối hợp giữa Nhà nước, các hiệp hội và trường đại học.

-       Chính sách này thể hiện rõ chủ trương không chỉ hỗ trợ về tài chính, mà còn hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị, giúp doanh nghiệp nhỏ từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp hơn.

3.      Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển doanh nghiệp công nghệ

Nghị quyết 68 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy doanh nghiệp công nghệ cao và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo:

-       Doanh nghiệp được tính 200% chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) vào chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

-       Được trích tối đa 20% thu nhập tính thuế để lập quỹ phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, sử dụng theo cơ chế khoán sản phẩm.

-       Miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp đối với các khoản thu nhập từ chuyển nhượng phần vốn góp vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

-       Ưu đãi thuế cho các chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại các trung tâm đổi mới sáng tạo, R&D, vườn ươm công nghệ...

-       Bên cạnh đó, doanh nghiệp công nghệ cao cũng được giảm 30% tiền thuê đất trong 5 năm đầu, và được hỗ trợ về hạ tầng kỹ thuật (mặt bằng sạch, điện, nước, giao thông, thông tin...).

4.      Hạn chế hình sự hóa – Bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp

Một nội dung được cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm là cam kết hạn chế hình sự hóa quan hệ kinh tế – dân sự, tạo môi trường pháp lý ổn định, an toàn cho doanh nhân.

Theo đó, Nghị quyết 68 yêu cầu:

-       Chỉ thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp tối đa 1 lần/năm, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng.

-       Xử lý nghiêm hành vi nhũng nhiễu, lạm dụng thanh tra.

-       Ưu tiên áp dụng các biện pháp dân sự, hành chính, kinh tế thay vì hình sự nếu có vi phạm.

-       Không áp dụng hồi tố pháp luật để xử lý các hành vi không còn phù hợp với quy định mới.

-       Suy đoán vô tội được bảo đảm xuyên suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử.

-       Các biện pháp cưỡng chế như phong tỏa, kê biên tài sản phải đúng thẩm quyền, hợp lý và tương xứng với thiệt hại dự kiến, tránh làm tê liệt hoạt động của doanh nghiệp.

Đây là bước đi mang tính cải cách tư duy pháp lý, thể hiện rõ quan điểm lấy phục hồi, khắc phục làm trọng tâm, thay vì xử lý nặng về hình sự.

Lời kết: Doanh nghiệp tư nhân đứng trước cơ hội “vàng”

Với hàng loạt chính sách cải cách mạnh mẽ và nhất quán được đưa ra trong Nghị quyết 68/NQ-TW, khu vực kinh tế tư nhân đang đứng trước cơ hội phát triển chưa từng có. Từ cải cách thủ tục hành chính, ưu đãi thuế, hỗ trợ công nghệ đến bảo vệ doanh nghiệp trước rủi ro pháp lý, tất cả đều nhằm mục tiêu tạo dựng một môi trường kinh doanh bình đẳng – minh bạch – bền vững.

Nếu được triển khai đồng bộ và quyết liệt, Nghị quyết 68 sẽ không chỉ là “luồng gió mới” cho cộng đồng doanh nghiệp mà còn là động lực phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn mới.