Theo quy định của pháp luật, tiền gửi ngân hàng cũng được coi là di sản thừa kế do người chết để lại. Vậy làm thế nào để những người thừa kế được ngân hàng chi trả khoản tiền trên khi người để lại di sản không lập di chúc? Hãy cùng Công ty Luật TNHH XTVN tìm hiểu bằng bài viết dưới đây.

1.     Trường hợp thừa kế theo pháp luật.

Điểm a khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 quy định về những trường hợp thừa kế theo pháp luật thì thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp không có di chúc.

Theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 về người thừa kế theo pháp luật, những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

* Lưu ý:

- Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Như vậy, đối với phần di sản là tiền gửi tại ngân hàng trong trường hợp người để lại di sản không lập di chúc thì được thừa kế theo pháp luật, các hàng thừa kế hưởng di sản như chúng tôi đã nêu ở trên.

2. Quy định về việc chi trả tiền gửi.

Khoản 35 Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 quy định “Tài khoản thanh toán là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn của khách hàng mở tại ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để sử dụng dịch vụ thanh toán do ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cung ứng”

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 12 Nghị định 52/2024/NĐ-CP ngày 15/5/2024 của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt (sau đây gọi tắt là “Nghị định 52”) thì việc đóng tài khoản thanh toán được thực hiện khi chủ tài khoản thanh toán là cá nhân bị chết, bị tuyên bố đã chết;

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 12 Nghị định 52 quy định về việc xử lý số dư khi đóng tài khoản thanh toán, số dư tài khoản thanh toán sẽ được: “chi trả cho người thừa kế, đại diện thừa kế hợp pháp trong trường hợp chủ tài khoản thanh toán là cá nhân bị chết, bị tuyên bố đã chết”

3. Thủ tục nhận di sản thừa kế là tiền gửi tại ngân hàng

Các bước thực hiện thủ tục nhận chi trả di sản là tiền gửi tại ngân hàng như sau:

+ Bước 1: Lập văn bản phân chia di sản.

Thực tiễn, để có căn cứ chứng minh mình là người thừa kế hoặc đại diện thừa kế hợp pháp để nhận tiền chi trả từ tài khoản thanh toán của người để lại di sản, người/những người thuộc hàng thừa kế cần lập văn bản phân chia di sản có công chứng tại văn phòng công chứng bất kỳ. Đối với khoản tiền gửi của người để lại di sản tại ngân hàng, để có thông tin chính xác về di sản, trước khi lập văn bản phân chia di sản, người thừa kế cần xin xác nhận số dư tài khoản tại ngân hàng.

+ Bước 2: Văn phòng công chứng niêm yết việc tiếp nhận công chứng văn bản phân chia di sản.

Khoản 1 Điều 59 Luật Công chứng năm 2024 quy định: “Người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc có quyền yêu cầu công chứng văn bản phân chia di sản; Công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra, bảo đảm việc phân chia di sản được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.”

Theo quy định tại khoản 4 Điều 59 Luật Công chứng 2024, trước khi công chứng văn bản phân chia di sản: “Tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm niêm yết việc tiếp nhận công chứng văn bản phân chia di sản. Công chứng viên chỉ được công chứng văn bản phân chia di sản sau khi có xác nhận về việc đã hoàn thành việc niêm yết và không nhận được khiếu nại, tố cáo nào liên quan đến việc phân chia đó.”

(Thủ tục niêm yết việc tiếp nhận công chứng văn bản phân chia di sản được hướng dẫn chi tiết bởi Điều 44 Nghị định 104/2025/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật công chứng)

+ Bước 3: Công chứng viên công chứng văn bản phân chia di sản

+ Bước 4: Nhận chi trả khoản tiền gửi tại ngân hàng của người để lại di sản.

Người/những người được thừa kế phần di sản có thể tự mình hoặc ủy quyền cho 1 người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục nhận chi trả khoản tiền gửi tại ngân hàng của người để lại di sản. Khi thực hiện thủ tục cần cung cấp cho ngân hàng văn bản phân chia di sản và các tài liệu pháp lý nhân thân, tài liệu về việc ủy quyền (nếu có),…