Đại lý làm thủ tục hải quan là doanh nghiệp được cấp phép của của cơ quan hải quan để thay mặt chủ hàng thực hiện thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật. Đại lý thủ tục hải quan hoạt động dựa trên hợp đồng đại lý hải quan được ký kết giữa đại lý hải quan và chủ hàng. Sau khi ký kết hợp đồng, đại lý hải quan sẽ thay mặt chủ hàng thực hiện các thủ tục hải quan liên quan đến lo hàng. Vậy điều kiện, trình tự thủ tục thành lập đại lý hải quan như thế nào? Bàn về vấn đề này, Công ty Luật TNHH XTVN - Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội tư vấn như sau:

1.             Đại lý làm thủ tục hải quan là gì?

Căn cứ Điều 5 Thông tư 12/2015/TT-BTC được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Thông tư 22/2019/TT-BTC quy định về đại lý hải quan như sau:

-         Đại lý làm thủ tục hải quan là doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Hải quan, trong phạm vi được ủy quyền theo thỏa thuận trong hợp đồng ký với người có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu (sau đây gọi là chủ hàng) thay mặt chủ hàng thực hiện toàn bộ hoặc một phần nghĩa vụ của người khai hải quan quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật Hải quan.

-         Đại lý làm thủ tục hải quan (người đại diện theo pháp luật hoặc người được người đại diện theo pháp luật ủy quyền theo quy định của pháp luật) phải ký hợp đồng đại lý với chủ hàng. Người được cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan thực hiện việc khai và làm thủ tục hải quan trên cơ sở hợp đồng đại lý đã ký với chủ hàng. Đại lý làm thủ tục hải quan chỉ xuất trình hợp đồng đại lý cho cơ quan hải quan để xác định trách nhiệm của các bên khi có hành vi vi phạm pháp luật về hải quan. Người đại diện theo pháp luật hoặc người được người đại diện theo pháp luật của đại lý làm thủ tục hải quan ủy quyền theo quy định của pháp luật thực hiện việc ký tên, đóng dấu trên tờ khai hải quan và các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan khi thực hiện các công việc quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật Hải quan.

-         Đại lý làm thủ tục hải quan chỉ được khai và làm thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của chủ hàng sau khi chủ hàng thông báo cho cơ quan hải quan danh sách đại lý làm thủ tục hải quan được thay mặt chủ hàng để làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của chủ hàng theo quy định tại khoản 6 Điều 14 Thông tư 12/2015/TT-BTC.

2.             Điều kiện là đại lý làm thủ tục hải quan

Theo quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Hải quan 2014, điều kiện là đại lý làm thủ tục bao gồm:

-    Có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có ngành, nghề dịch vụ giao nhận hàng hóa hoặc đại lý làm thủ tục hải quan;

-    Có nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan;

-    Có hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng điều kiện để thực hiện khai hải quan điện tử và các điều kiện khác theo quy định.

Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Hải quan 2014, nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan là công dân Việt Nam đáp ứng các điều kiện như sau:

-    Có trình độ cao đẳng kinh tế, luật, kỹ thuật trở lên;

-    Có chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan;

-    Được cơ quan hải quan cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

3.             Trình tự, thủ tục thành lập đại lý làm thủ tục hải quan

Căn cứ quy định Điều 20 Luật Hải quan 2014, Thông tư 12/2015/TT-BTC được sửa đổi bởi Thông tư 22/2019/TT-BTC thì trình tự, thủ tục thành lập đại lý làm thủ tục hải quan bao gồm các bước:

Bước 1: Thành lập doanh nghiệp có chức năng làm thủ tục hải quan

Thành phần hồ sơ thành lập doanh nghiệp có chức năng làm thủ tục hải quan:

-         Đơn đề nghị đăng ký doanh nghiệp;

-         Điều lệ công ty;

-         Danh sách thành viên (đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên) hoặc Danh sách cổ đông (đối với công ty cổ phần);

-         Văn bản ủy quyền phần vốn góp (đối với trường hợp chủ sở hữu, thành viên, cổ đông là tổ chức);

-         Danh sách đại diện theo ủy quyền (đối với trường hợp chủ sở hữu, thành viên, cổ đông là tổ chức);

-         Bản sao y CCCD/Hộ chiếu đối với chủ sở hữu/ thành viên/ cổ đông là cá nhân;

-         Bản sao y Giấy phép thành lập/Quyết định thành lập và Bản sao y CCCD/Hộ chiếu của người đại diện theo ủy quyền đối với chủ sở hữu/thành viên/cổ đông là tổ chức

-         Giấy ủy quyền nộp hồ sơ

Sau khi chuẩn bi hồ sơ thành lập doanh nghiệp, nộp hồ sơ trực tiếp tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở KH&ĐT nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính hoặc nộp hồ sơ (bản scan có chữ ký) quan mạng tại Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp thông qua tài khoản đăng ký kinh doanh, chữ ký số công cộng. Sau 3 ngày làm việc nếu hồ sơ hợp lệ, Phòng Đăng ký kinh doanh cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; nếu hồ sơ không hợp lệ, Phòng Đăng ký kinh doanh sẽ ra Thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng ký doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ điều chỉnh, bổ sung hồ sơ, nộp lại và chờ nhận kết quả như lần nộp đầu tiên.

Bước 2: Nhân viên nghiệp vụ xin cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan

Hồ sơ dự thi cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan được quy định tại Điều 3 – Thông tư 12/2015/TT-BTC và được sửa đổi bổ sung bởi Khoản 1 Điều 1 Thông tư 22/2019/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 01/07/2019:

-         Phiếu đăng ký dự thi;

-         Bản sao Bằng tốt nghiệp cao đăng trở lên thuộc ngành kinh tế, luật, kỹ thuật;

-         Hai (02) ảnh màu 3x4cm chụp trong thời gian 06 (sáu) tháng tính đến thời điểm nộp hồ sơ dự thi có ghi rõ họ tên, năm sinh ở mặt sau của ảnh (01 ảnh dán vào phiếu đăng ký dự thi, 01 ảnh dán vào Chứng chỉ khi được cấp).

Bước 3: Công nhận đại lý làm thủ tục hải quan

Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Thông tư 12/2015/TT-BTC được sửa đổi bởi Thông tư 22/2019/TT-BTC) thì hồ sơ công nhận là đại lý làm thủ tục hải quan bao gồm:

-         Văn bản đề nghị công nhận đủ điều kiện hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan theo Mẫu số 04;

-         Hồ sơ đề nghị cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan:

+       Đơn đề nghị cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan theo mẫu số 07;

+       Bằng tốt nghiệp đại học, cao đẳng thuộc các chuyên ngành luật, kinh tế, kỹ thuật: 01 bản chụp;

+       Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan: 01 bản chụp;

+       Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân trong trường hợp cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chưa đưa vào vận hành: 01 bản chụp;

+       Một (01) ảnh màu 2x3cm được chụp trong thời gian 06 (sáu) tháng tính đến thời điểm nộp hồ sơ.

Doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện lập hồ sơ đề nghị công nhận đủ điều kiện hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan gửi Tổng cục Hải quan. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị của doanh nghiệp, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ra quyết định công nhận đại lý làm thủ tục hải quan, cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan. Trường hợp không đủ điều kiện thì có văn bản trả lời doanh nghiệp.

Trên đây là những tư vấn của Công ty Luật TNHH XTVN về trình tự thủ tục công nhận đại lý làm thủ tục hải quan.