Vừa qua, ngày 25/9/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định số 3969/QĐ-BNNMT công bố thủ tục hành chính nội bộ về thu hồi đất đối với tổ chức, hộ gia đình và cá nhân vi phạm pháp luật đất đai theo quy định tại Điều 81 Luật Đất đai 2024. Quyết định này quy định rõ trách nhiệm, trình tự, thời hạn và thẩm quyền trong việc thực hiện thu hồi đất, tạo hành lang pháp lý thống nhất để các địa phương áp dụng. Hãy cùng XTVN tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

I.     Trường hợp thuộc thẩm quyền của cấp tỉnh

Theo quy định tại Quyết định số 3969/QĐ-BNNMT, thủ tục thu hồi đất áp dụng cho tổ chức trong nước, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài khi vi phạm pháp luật về đất đai thuộc thẩm quyền giải quyết của Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh.

1.      Thành phần hồ sơ

Cơ quan quản lý đất đai chuẩn bị 01 bộ hồ sơ trình Chủ tịch UBND cấp tỉnh bao gồm:

1)   Tờ trình về việc thu hồi đất;

2)   Dự thảo Quyết định thu hồi đất theo tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định số 226/2025/NĐ-CP ngày 15/8/2025 của Chính phủ quy định Sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai

2.      Trình tự thực hiện

Quy trình được chia thành 4 bước chính quy định cụ thể như sau:

Bước 1: Cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính kiến nghị hoặc cơ quan thanh tra, kiểm tra có thẩm quyền gửi kết luận thanh tra, kiểm tra đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh nơi có đất bị thu hồi.

Bước 2: Trong thời hạn không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị hoặc kết luận, cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh lập hồ sơ thu hồi đất trình Chủ tịch UBND cùng cấp.

Bước 3: Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ, Chủ tịch UBND cấp tỉnh thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (nếu có).

Bước 4: Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn thông báo, Chủ tịch UBND cấp tỉnh ban hành quyết định thu hồi đất và chỉ đạo thực hiện. Nếu người sử dụng đất không chấp hành, sẽ bị cưỡng chế thi hành quyết định thu hồi đất.

3.      Cơ quan có thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính nội bộ

-       UBND tỉnh.

-       Chủ tịch UBND tỉnh.

4.      Thời hạn giải quyết: 30 ngày

II. Trường hợp thuộc thẩm quyền của cấp xã

Theo quy định tại Quyết định số 3969/QĐ-BNNMT, thủ tục thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư khi vi phạm pháp luật về đất đai theo quy định tại điều 81 Luật Đất đai 2024 thuộc thẩm quyền giải quyết của Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã.

1.      Thành phần hồ sơ

Cơ quan quản lý đất đai chuẩn bị 01 bộ hồ sơ trình Chủ tịch UBND cấp tỉnh bao gồm:

1)   Tờ trình về việc thu hồi đất;

2)   Dự thảo Quyết định thu hồi đất theo tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định số 226/2025/NĐ-CP ngày 15/8/2025 của Chính phủ quy định Sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai

2.      Trình tự thực hiện

Quy trình được chia thành 4 bước chính quy định cụ thể như sau:

Bước 1: Cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính kiến nghị hoặc cơ quan thanh tra, kiểm tra có thẩm quyền gửi kết luận đến Chủ tịch UBND cấp xã nơi có đất bị thu hồi.

Bước 2: Trong thời hạn không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị hoặc kết luận, cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã lập hồ sơ thu hồi đất trình Chủ tịch UBND cùng cấp.

Bước 3: Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ, Chủ tịch UBND cấp xã thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (nếu có).

Bước 4: Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn thông báo, Chủ tịch UBND cấp xã ban hành quyết định thu hồi đất và chỉ đạo thực hiện. Nếu không chấp hành, sẽ bị cưỡng chế thi hành.

3.      Cơ quan có thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính nội bộ

-       UBND xã

-       Chủ tịch UBND xã

4.      Thời hạn giải quyết: 30 ngày

Việc ban hành Quyết định 3969/QĐ-BNNMT là bước tiến quan trọng trong việc cụ thể hóa quy định tại Điều 81 Luật Đất đai 2024, giúp thống nhất quy trình thu hồi đất trên toàn quốc, tăng cường tính công khai, minh bạch và hiệu quả trong quản lý nhà nước về đất đai. Qua đó, không chỉ bảo đảm kỷ cương pháp luật mà còn góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.

Trên đây là những nội dung XTLaw trao đổi về bài viết “TRÌNH TỰ THỦ TỤC THU HỒI ĐẤT ĐỐI VỚI TRƯỜNG HỢP VI PHẠM PHÁP LUẬT ĐẤT ĐAI”. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hay gửi ngay tới XTLaw qua Hotline 0969896148 hoặc Fanpage Công ty Luật XTVN - Đoàn Luật Sư Thành Phố Hà Nội để được giải đáp chi tiết.