Từ ngày 15/10/2025, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 27/06/2025 sẽ chính thức có hiệu lực thi hành. Các quy định mới được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều vướng mắc trong xử lý nợ xấu của ngân hàng. Một nội dung đáng chú ý trong Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 là quyền thu giữ, xử lý tài sản bảo đảm của ngân hàng mà không cần khởi kiện tại Tòa án trong trường hợp người đang giữ tài sản bảo đảm không giao tài sản cho ngân hàng.

Trước đây, nội dung này từng được quy định tại Điều 7 Nghị quyết 42/2017/QH14 nhưng đã hết hiệu lực, khiến việc xử lý tài sản bảo đảm của ngân hàng gặp nhiều hạn chế. Việc chính thức luật hóa quy định này trong Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 được xem là bước ngoặt quan trọng trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý cho xử lý nợ xấu trong hệ thống tín dụng.

Hãy cùng Công ty Luật TNHH XTVN tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây!

1. Tài sản bảo đảm là gì? Các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm.

Hiện nay pháp luật chưa quy định cụ thể về thuật ngữ “tài sản bảo đảm”, tuy nhiên có thể hiểu tài sản bảo đảm là tài sản được bên bảo đảm dùng để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ đối với bên nhận bảo đảm thông qua các biện pháp bảo đảm. Như vậy, nếu người vay nợ quá hạn không thể trả nợ, người cho vay có quyền thu hồi tài sản bảo đảm để thanh toán khoản tiền đã cho vay.

Căn cứ theo Điều 299 Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS 2015), các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm bao gồm:

“1. Đến hạn thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

2. Bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm trước thời hạn do vi phạm nghĩa vụ theo thỏa thuận hoặc theo quy định của luật.

3. Trường hợp khác do các bên thỏa thuận hoặc luật có quy định.”

2. Quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm từ ngày 15/10/2025

Luật Các tổ chức tín dụng 2024 được sửa đổi, bổ sung bởi Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 tại Điều 198a đã quy định cụ thể, rõ ràng hơn về quyền thu giữ tài sản bảo đảm. Trong đó, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ được thu giữ tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật.

- Các điều kiện để tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu bao gồm:

+ Khi xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo quy định tại Điều 299 của Bộ luật Dân sự.

+ Hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về việc bên bảo đảm đồng ý cho bên nhận bảo đảm có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu khi xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

+ Biện pháp bảo đảm đã phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba theo quy định của pháp luật về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

+ Tài sản bảo đảm không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án đã được thụ lý nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết tại Tòa án có thẩm quyền; không đang bị Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; không đang bị kê biên hoặc áp dụng biện pháp bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật; không thuộc trường hợp bị tạm đình chỉ xử lý theo quy định của pháp luật về phá sản.

+ Tài sản bảo đảm được thu giữ phải đáp ứng điều kiện theo quy định của Chính phủ.

+ Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ đã thực hiện nghĩa vụ công khai thông tin theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025.

Theo quy định của luật hiện hành, nếu đến hạn xử lý tài sản bảo đảm mà người đang giữ không giao tài sản thì bên nhận bảo đảm có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết (Điều 301 BLDS 2015).

Qua đó cho thấy, Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 chính thực có hiệu lực từ ngày 15/10/2015 không chỉ rút ngắn thời gian xử lý nợ xấu, giảm thiểu chi phí tố tụng mà còn giúp cho ngân hàng chủ động hơn trong việc xử lý tài sản bảo đảm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp các bên liên quan.

Trên đây là toàn bộ nội dung chia sẻ của chúng tôi, xin cảm ơn quý độc giả đã dành thời gian theo dõi. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ với chúng tôi trực tiếp tại Trụ sở Công ty TNHH XTVN địa chỉ Tầng 8, số 33 Thái Hà, phường Đống Đa, thành phố Hà Nội hoặc qua website @www.xtlaw.com.vn.