Câu hỏi pháp lý: Vụ việc nhóm thanh thiếu niên điều khiển xe máy với tốc độ cao, bấm còi inh ỏi... trên phố Hà Nội, gây tai nạn khiến người đi đường tử vong. Hiện quy định chế tài ra sao với hành vi đua xe, lạng lách, đánh võng và gây tai nạn cho người khác. Và với tình huống trên, nhóm thanh niên có thể bị xử lý ra sao?

Luật sư thuộc Công ty Luật TNHH XTVN xin được nhận định như sau:

Dưới góc độ xã hội, hàng loạt hành vi của nhóm thanh thiếu niên như trên là những hành động đáng bị lên án, thể hiện sự ngông cuồng, coi thường pháp luật, coi thường sức khỏe, tính mạng của người khác và cần bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. 

Dưới góc độ pháp lý, qua đoạn clip cho thấy hành vi của nhóm thanh thiếu niên này có thể chia thành 2 nhóm hành vi chính. Đó là nhóm hành vi xâm phạm tới trật tự công cộng, an ninh trật tự xã hội (lạng lách, đánh võng, bấm còi inh ỏi gây náo loạn đường phố) và nhóm hành vi xâm phạm tới sức khỏe, tính mạng của người khác. 

Đối với nhóm hành vi thứ nhất, đây là các hành vi có dấu hiệu của tội Gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017

Căn cứ khoản 1 Điều 318 Bộ luật Hình sự năm 2018, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội gây rối trật tự công cộng thì “Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

Đối với tình tiết "gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội", pháp luật hiện chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể áp dụng tình tiết này. Tuy nhiên, các cơ quan tiến hành tố tụng hoàn toàn có thể tham khảo, áp dụng hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn về tình tiết "gây hậu quả nghiêm trọng" đối với tội Gây rối trật tự công cộng quy định tại Bộ luật Hình sự 1999. Theo đó, hành vi gây rối trật tự công cộng nếu thuộc các trường hợp như gây ách tắc giao thông đến dưới 2 giờ; gây thiệt hại tài sản từ 10 triệu đồng trở lên; cản trở sự hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức hay làm chết người... thì người thực hiện hành vi có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội Gây rối trật tự công cộng. Ngoài ra, thực tế giải quyết các vụ án hiện tại cũng cho thấy các hành vi như lạng lách, đánh võng, chạy xe dàn hàng tốc độ cao, chèn ép phương tiện khác hay có các hành vi khác gây cản trở, xâm phạm tới an toàn giao thông đường bộ cũng có thể bị xem xét xử lý hình sự về tội Gây rối trật tự công cộng. Do đó, đối với trường hợp này, có cơ sở để xem xét trách nhiệm hình sự của nhóm thanh niên trên. 

Đối với nhóm hành vi thứ hai, căn cứ quy định của Luật Giao thông đường bộ, những hành vi như điều khiển xe lạng lách, đánh võng, thiếu quan sát, không làm chủ tốc độ là những hành vi bị nghiêm cấm. Trường hợp hành vi vi phạm dẫn tới tai nạn chết người, người vi phạm có thể bị xử lý về tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” theo Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Nếu bị quy kết hành vi thuộc tình tiết định khung bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn theo khoản 2 Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì người vi phạm có thể đối diện khung hình phạt tù 3-10 năm.

Với nhóm hành vi thứ hai, yếu tố quan trọng cần làm rõ là ai là người đã điều khiển phương tiện tông trực tiếp khiến cô gái tử vong. Ngoài ra, cần xác định thêm những phương tiện nào sau đó đã tiếp tục va chạm với nạn nhân, và ở thời điểm va chạm sau đó (nếu có) thì nạn nhân đã tử vong hay chưa. Đây sẽ là căn cứ pháp lý để xác định những người có thể phải chịu trách nhiệm về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. 

Về độ tuổi, nếu hành vi thuộc tình tiết quy định tại khoản 2 Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015, đây là hành vi phạm tội rất nghiêm trọng. Khi đó, người thực hiện hành vi nếu chưa đủ 16 tuổi thì vẫn có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự

Trên đây là toàn bộ trao đổi của Công ty Luật TNHH XTVN về tình huống pháp lý liên quan đến vụ nhóm thanh thiếu niên tổng tử vong cô gái. Hãy liên hệ chúng tôi để được tư vấn, hỗ trợ pháp lý một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất, đảm bảo đúng quy định pháp luật.