Câu hỏi của độc giả: “Tôi và chồng vừa ly hôn, 3 con 10-18 tuổi đều theo mẹ và kiên quyết tỏ thái độ với cha bằng cách muốn đổi sang họ của tôi. Việc này có được pháp luật cho phép không?” Hãy cùng XTVN tìm hiểu qua bài viết dưới đây:

1. Con có thể đổi sang họ mẹ không?

Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự năm 2015 - quy định:

 “Điều 27. Quyền thay đổi họ

1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:

a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ, hoặc ngược lại.”

Tuy nhiên, việc thay đổi họ cho con phải tuân thủ quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số Điều và biện pháp thi hành Luật hộ tịch:

“Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.”

Như vậy, đối với con dưới 18 tuổi thì việc đổi họ cho con sang họ mẹ phải có sự đồng ý của cha, và được thể hiện rõ trong tờ khai khi làm thủ tục về hộ tịch. Với con từ đủ 18 tuổi trở lên thì hoàn toàn có quyền tự quyết định về việc thay đổi họ của mình; có thể đổi sang họ của mẹ mà không cần có sự đồng ý của cha.

2. Thủ tục thay đổi họ cho con sau khi ly hôn

Thay đổi họ của cá nhân là nội dung thuộc phạm vi thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật hộ tịch. Trong trường hợp người cha đồng ý với việc thay đổi họ cho các con và được thể hiện rõ trong tờ khai đăng ký thay đổi hô tịch thì việc thay đổi họ có thể được tiến hành theo thủ tục được quy định tại Luật Hộ tịch năm 2014.

Cơ quan có thẩm quyền thay đổi họ

Theo Luật Hộ tịch năm 2014, các cơ quan dưới đây có thẩm quyền thực hiện việc thay đổi họ cho con:

- UBND cấp xã, nơi đã đăng ký hộ tịch cho con trước đây hoặc nơi cư trú của con, có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ cho con chưa đủ 14 tuổi (Điều 27).

- UBND cấp huyện, nơi đã đăng ký hộ tịch cho con trước đây hoặc nơi cư trú của con, có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ cho con từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú trong nước (khoản 3 Điều 46).

Thủ tục thay đổi họ cho con

Theo quy định tại Điều 28 và Điều 47 Luật Hộ tịch năm 2014, thủ tục đăng ký thay đổi họ cho con được tiến hành như sau:

- Hồ sơ thay đổi họ: người yêu cầu thay đổi họ nộp tờ khai đăng ký thay đổi hộ tịch theo mẫu số 17 Phụ lục 5 ban hành kèm theo Thông tư 04/2020/TT-BTP và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

- Trình tự thực hiện thay đổi họ:

Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định, nếu thấy việc thay đổi họ là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu thay đổi họ ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã, hoặc Chủ tịch UBND cấp huyện cấp trích lục cho người yêu cầu. Sau khi thay đổi, công chức tư pháp - hộ tịch sẽ ghi nội dung thay đổi vào Giấy khai sinh. Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 3 ngày làm việc.

Trường hợp đăng ký thay đổi họ không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì UBND cấp xã hoặc UBND cấp huyện phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến UBND nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.

Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì UBND cấp xã hoặc UBND cấp huyện phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.

Trên đây là những nội dung XTVN trao đổi về câu hỏi của độc giả.