Câu hỏi pháp lý: Hiện nay vợ tôi đang bị tạm giam do liên quan đến một vụ án hình sự. Hiện tại, vợ tôi muốn sang tên thửa đất của vợ tôi cho tôi. Luật sư cho tôi hỏi trong trường hợp vợ tôi bị tạm giam thì có thể thực hiện giao dịch mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất hay không?

Trả lời:

Luật sư Nguyễn Thị Huế - Luật sư của Công ty Luật TNHH XTVN trả lời câu hỏi trên như sau:

Tạm giữ, tạm giam là những biện pháp cách ly bị can ra khỏi xã hội trong một thời hạn nhất định theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Đây được coi là một trong những biện pháp ngăn chặn nghiêm khắc vì nó sẽ làm hạn chế một số quyền như quyền tự do đi lại, quyền cư trú… của người bị tạm giữ, tạm giam.

Pháp luật không hạn chế quyền được tham gia vào các giao dịch dân sự đối với người đang bị tam giữ, tạm giam. Người đang bị tạm giữ, tạm giam có thể trực tiếp tham gia vào các giao dịch mua bán tài sản hoặc ủy quyền cho một người khác mua bán tài sản.

Bên cạnh đó, theo quy định tại điểm a, khoản 3, Điều 167 - Luật Đất đai 2013, việc chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng. Như vậy vợ chồng bạn nếu muốn làm thủ tục chuyển nhà đất thuộc quyền sử dụng, sở hữu của vợ bạn cho bạn thì phải lập hợp đồng có công chứng. Việc công chứng vào hợp đồng này do công chứng viên thực hiện.

Điều 48 Luật Công chứng 2014 quy định, người yêu cầu công chứng phải ký vào hợp đồng trước mặt công chứng viên. Điều này có nghĩa là công chứng viên phải chứng kiến hai vợ chồng bạn trực tiếp ký tên, điểm chỉ vào hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho nhà đất. Đối với vợ bạn là người đang bị tạm giam nên vấn đề này phải trải qua nhiều thủ tục.

Về mặt pháp lý, công chứng viên có thể vào cơ sở giam giữ để thực hiện việc công chứng (khoản 2, Điều 44 - Luật Công chứng 2014), còn người bị tạm giam có thể thực hiện giao dịch dân sự cần thiết nhưng phải được sự đồng ý của cơ quan đang thụ lý vụ án (khoản 3, Điều 19 - Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015).

Để có thể ký hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất, bạn hoặc vợ bạn phải có đơn gửi cơ quan đang thụ lý vụ án của vợ bạn (Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án) và cơ sở giam giữ để đề nghị các cơ quan này cho phép hai vợ chồng bạn làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cũng như cho phép công chứng viên được vào trại tạm giam để chứng kiến các bên ký tên, điểm chỉ vào hợp đồng. Khi được sự đồng ý của các cơ quan này, vợ chồng bạn và công chứng viên mới có thể thực hiện được ý định mà hai vợ chồng bạn mong muốn.

Do hiện nay chưa có hướng dẫn cụ thể, chi tiết về việc hỗ trợ, tạo điều kiện để người bị tạm giữ, tạm giam tiến hành giao dịch dân sự bắt buộc công chứng, chứng thực nên sẽ có nhiều cách hiểu, cách giải quyết khác nhau. Vì vậy, bạn cần liên hệ với văn phòng công chứng có kinh nghiệm khi làm việc tại cơ sở giam giữ để được hướng dẫn đầy đủ.