Có thể thấy rằng, vấn nạn quấy rối tình dục trong nơi làm việc đang là một vấn đề nhức nhối, xảy ra với tần suất dày đặc và ngày càng phức tạp trong xã hội hiện nay. Quấy rối tình dục tại nơi làm việc không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý của người lao động. Hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc này không chỉ được thực hiện bởi người sử dụng lao động mà còn thực hiện bởi người lao động.  Thực tế, hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc và các chế tài xử lý với người có hành vi này đã được Bộ luật Lao động năm 2019 quy định rất rõ, để bảo vệ quyền lợi của người lao động. Vậy người lao động cần làm gì khi bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc, hãy cùng Luật XTVN tìm hiểu qua bài viết dưới đây:

Thế nào là quấy rối tình dục tại nơi làm việc?

Theo khoản 9 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định: “Quấy rối tình dục tại nơi làm việc là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận. Nơi làm việc là bất kỳ nơi nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động”.

Theo khoản 3 Điều 84 Nghị định 145/2020/NĐ-CP Nơi làm việc là bất cứ địa điểm nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động, bao gồm cả những địa điểm hay không gian có liên quan đến công việc như các hoạt động xã hội, hội thảo, tập huấn, chuyến đi công tác chính thức, bữa ăn, hội thoại trên điện thoại, các hoạt động giao tiếp qua phương tiện điện tử, phương tiện đi lại do người sử dụng lao động bố trí từ nơi ở đến nơi làm việc và ngược lại, nơi ở do người sử dụng lao động cung cấp và địa điểm khác do người sử dụng lao động quy định.

Quấy rối tình dục nơi làm việc bao gồm những hành vi nào?

Căn cứ tại Điều 84 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, quấy rối tình dục có thể xảy ra dưới dạng trao đổi như đề nghị, yêu cầu, gợi ý, đe dọa, ép buộc đổi quan hệ tình dục lấy bất kỳ lợi ích nào liên quan đến công việc; hoặc những hành vi có tính chất tình dục không nhằm mục đích trao đổi, nhưng khiến môi trường làm việc trở nên khó chịu và bất an, gây tổn hại về thể chất, tinh thần, hiệu quả công việc và cuộc sống của người bị quấy rối.

Theo đó quấy rối tình dục tại nơi làm việc bao gồm các hành vi sau:

-           Hành vi mang tính thể chất gồm hành động, cử chỉ, tiếp xúc, tác động vào cơ thể mang tính tình dục hoặc gợi ý tình dục;

-           Quấy rối tình dục bằng lời nói gồm lời nói trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua phương tiện điện tử có nội dung tình dục hoặc có ngụ ý tình dục;

-           Quấy rối tình dục phi lời nói gồm ngôn ngữ cơ thể; trưng bày, miêu tả tài liệu trực quan về tình dục hoặc liên quan đến hoạt động tình dục trực tiếp hoặc qua phương tiện điện tử.

Người lao động cần làm gì khi bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc?

Theo quy định pháp luật hiện nay hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc phải được quy định trong nội quy lao động của doanh nghiệp (quy định tại điểm d khoản 2 Điều 118 Bộ luật Lao động 2019). Vì thế khi người lao động bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc thì có thể lựa chọn một trong hai phương án sau:

 (1) Người lao động có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với doanh nghiệp

Trong trường hợp người lao động không muốn ở lại làm việc, người lao động có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với doanh nghiệp mà không cần báo trước cho đơn vị, vẫn được hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp như nghỉ việc hợp pháp (theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 35 Bộ luật Lao động 2019).

 (2) Người lao động có thể khiếu nại hành vi quấy rối với cấp trên để giải quyết

Hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định tại nội quy lao động của doanh nghiệp và Bộ luật Lao động 2019, vì thế người lao động có thể tiến hành viết đơn khiếu nại lên cấp trên quản lý của mình để giải quyết theo nội quy lao động của doanh nghiệp.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 125 Bộ luật Lao động 2019 thì người có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc có thể bị áp dụng hình thức kỷ luật sa thải. Vì vậy nếu cấp trên nhận được đơn khiếu nại của người lao động bị quấy rối thì cần phải tiến hành xác minh, xử lý kỷ luật người lao động có hành vi vi phạm quy định của công ty.

Trong trường hợp ban lãnh đạo cơ quan, đơn vị không giải quyết tố cáo hoặc giải quyết không thỏa đáng, người lao động có thể khiếu nại đến Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để bảo vệ quyền lợi của mình.

Vì thế nếu người lao động bị quấy rối tình dục hãy mạnh dạn mà lên án những hành vi này, nhằm mục đích tạo một môi trường làm việc trong sạch và nói không với quấy rối tình dục.

(3) Người lao động có thể tố giác người có hành vi quấy rối với cơ quan nhà nước có thẩm quyền

Nếu mức độ quấy rối tình dục là vô cùng nặng nề, người lao động có thể tiến hành tố giác người có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc, tùy theo mức độ vị phạm mà người có hành vi vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, cụ thể:

+ Đối với xử phạt hành chính

Bên cạnh đó quấy rối tình dục nơi làm việc mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng theo khoản 3 Điều 11 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về Vi phạm quy định về thực hiện hợp đồng lao động.

+ Đối với truy cứu trách nhiệm hình sự

Hiện nay, việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi quấy rối tình dục vẫn chưa được Bộ luật Hình sự 2015 quy định cụ thể.

Tuy nhiên, tùy vào mức độ nghiêm trọng của hành vi quấy rối tình dục đã tác động nghiêm trọng đến nhân phẩm; danh dự người khác; thì người thực hiện hành vi này có thể bị xử lý hình sự về Tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015.

Như vậy, khi người lao động bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc có thể chọn phương án phù hợp với bản thân. Người lao động có thể ở lại làm việc hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với doanh nghiệp, đồng thời yêu cầu bồi thường từ người quấy rối hoặc tố cáo hành vi của người đó trước pháp luật.