Chiều 27/8/2025, Đại tá Nguyễn Hà Lai - Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP Đà Nẵng cho biết, lực lượng chức năng đã bắt giữ nghi phạm West Dale James (Sinh năm 1996, quốc tịch Mỹ), đối tượng trực tiếp gây ra vụ cướp tiệm vàng xảy ra tối ngày 26/8/2025 tại Đà Nẵng.

Vậy người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam thì có bị xử lý hình sự theo pháp luật Việt Nam không? Hãy cùng Công ty Luật TNHH XTVN tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Căn cứ theo Điều 5 Bộ luật hình sự 2025 (Sau đây viết tắt là “BLHS 2025”) quy định về Hiệu lực của Bộ luật Hình sự đối với những hành vi phạm tội trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Sau đây viết tắt là “nước Việt Nam”) thì Bộ luật Hình sự được áp dụng đối với mọi hành vi phạm tội thực hiện trên lãnh thổ nước Việt Nam, bao gồm cả người nước ngoài, trường hợp người nước ngoài thuộc đối tượng được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự, theo điều ước quốc tế mà nước Việt Nam là thành viên hoặc theo tập quán quốc tế thì trách nhiệm hình sự được giải quyết theo điều ước quốc tế hoặc tập quán quốc tế, nếu điều ước quốc tế không quy định hoặc không có tập quán quốc tế thì giải quyết bằng con đường ngoại giao.

Căn cứ vào khoản 2 Điều 3 Bộ luật Tố tụng hình sự 2025 quy định về Hiệu lực của Bộ luật Tố tụng hình sự thì hoạt động tố tụng hình sự đối với người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ nước Việt Nam được tiến hành theo quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên hoặc theo nguyên tắc có đi có lại; nếu người nước ngoài được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự thì giải quyết theo điều ước quốc tế hoặc tập quán quốc tế; trường hợp điều ước quốc tế đó không quy định hoặc không có tập quán quốc tế thì giải quyết bằng con đường ngoại giao.

Như vậy, nếu người nước ngoài không thuộc diện miễn trừ ngoại giao và phạm tội tại Việt Nam thì họ sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam như đối với công dân Việt Nam.

Trong một số trường hợp, Việt Nam có thể áp dụng các biện pháp đặc thù đối với người nước ngoài phạm tội, bao gồm:

- Trục xuất (Điều 37 BLHS): Người nước ngoài có thể bị buộc rời khỏi lãnh thổ Việt Nam và cấm nhập cảnh trong một thời gian nhất định.

- Dẫn độ tội phạm: Nếu giữa Việt Nam và quốc gia của người phạm tội có hiệp định dẫn độ, họ có thể bị dẫn độ về nước để xét xử theo pháp luật của nước đó.

- Thực hiện án phạt tại Việt Nam: Nếu bị kết án tù, người nước ngoài có thể phải chấp hành hình phạt tại Việt Nam, trừ khi có thỏa thuận chuyển giao người bị kết án giữa hai quốc gia.

Đối với hành vi của Dale James theo như thông tin báo chí đăng tải, trước khi gây án tại tiệm vàng PNJ trên đường Núi Thành, phường Hòa Cường, Dale James đã lên kế hoạch từ trước. Đối tượng thuê một xe máy rồi tháo biển số, chạy đến con hẻm gần đấy bỏ xe lại, đi bộ đến tiệm vàng lúc gần 21h ngày 26/8/2025. Dale James trong trang phục áo Grab màu xanh, đeo ba lô, đội mũ bảo hiểm, đeo khẩu trang, đến sau lưng nam bảo vệ đang ngồi trước cửa hàng, dùng vật giống thanh sắt đánh liên tiếp vào đầu nam bảo vệ. Sau khi gây thương tích cho bảo vệ, Dale James xông vào trong tiệm, dùng búa đập vỡ kính tủ trưng bày, gom nhiều trang sức bỏ vào ba lô. Phát hiện sự việc, nhiều người dân cố gắng chặn cửa tiệm vàng bằng thanh sắt, ngăn đường tẩu thoát của đối tượng. Tuy nhiên, đối tượng đẩy bật khóa, ôm ba lô thoát ra ngoài, chạy bộ đến nơi để xe máy, phóng đi, sau đó bị lực lượng chức năng bắt giữ tại căn hộ trên đường Phạm Tu, đường An Hải, thành phố Đà Nẵng. Giá trị tài sản bị chiếm đoạt ước tính khoảng 800 triệu đồng.

Theo như thông tin ban đầu Dale James có Quốc tịch Mỹ, tuy nhiên đến nay giữa Mỹ và Việt Nam chưa có Hiệp định về dẫn độ vì vậy các cơ quan tiến hành tố tụng của Việt Nam sẽ căn cứ theo quy định hiện hành để xử lý hành vi của Dale James theo pháp luật Việt Nam.

Với những hành vi nêu trên của Dale James có dấu hiêu của tội “Cướp tài sản” theo quy định tại khoản 4 Điều 168 BLHS.

“Điều 168. Tội cướp tài sản

1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.

….

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

…..”

Căn cứ theo quy định trên, sau khi Cơ quan cảnh sát điều tra – Công an Thành phố Đà Nẵng tiến hành điều tra, xác minh, thu thập lời khai… trong trường hợp hành vi West Dale James đủ dấu hiệu cấu thành tội “Cướp tài sản” thì sẽ bị khởi tố và xử phạt theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Trên đây là toàn bộ nội dung chia sẻ của chúng tôi, xin cảm ơn quý độc giả đã dành thời gian theo dõi. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ với chúng tôi trực tiếp tại Trụ sở Công ty Luật TNHH XTVN địa chỉ Tầng 8, số 33 Thái Hà, phường Đống Đa, thành phố Hà Nội hoặc qua website @www.xtlaw.com.vn.