Vào ngày 18/01/2024, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành ngày 01/01/2025. Luật đất đai năm 2024 có rất nhiều điểm mới. Và một trong số những nội dung đã được sửa đổi chính là việc sẽ không còn giao đất đối với hộ gia đình. Hãy cùng Công ty Luật TNHH XTVN tìm hiểu vấn đề này qua bài viết dưới đây:

Trước đây, tại khoản 2 Điều 5 Luật Đất đai năm 2013, hộ gia đình là một trong những người sử dụng đất. Tuy nhiên, tại Điều 4 Luật Đất đai năm 2024 quy định về người sử dụng đất đã không còn quy định đối tượng “hộ gia đình” là người sử dụng đất nữa. Đồng nghĩa với việc, từ ngày 01/01/2025, hộ gia đình sử dụng đất sẽ không được giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất với tư cách hộ gia đình sử dụng đất.

Thay vào đó, chỉ có cá nhân và tổ chức mới được xem là đối tượng hợp pháp có quyền sử dụng đất. Điều này có thể ảnh hưởng đến các hộ gia đình đang sở hữu và sử dụng đất hiện nay. Cụ thể tại Điều 4 Luật Đất đai năm 2024 quy định về người sử dụng đất như sau:

“Điều 4. Người sử dụng đất

Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; đang sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà chưa được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; nhận quyền sử dụng đất; thuê lại đất theo quy định của Luật này, bao gồm:

1. Tổ chức trong nước gồm:

a) Cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, đơn vị vũ trang nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức khác theo quy định của pháp luật;

b) Tổ chức kinh tế theo quy định của Luật Đầu tư, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều này (sau đây gọi là tổ chức kinh tế);

2. Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc;

3. Cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam (sau đây gọi là cá nhân);

4. Cộng đồng dân cư;

5. Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao gồm cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện khác của nước ngoài có chức năng ngoại giao được Chính phủ Việt Nam thừa nhận; cơ quan đại diện của tổ chức thuộc Liên hợp quốc, cơ quan hoặc tổ chức liên chính phủ, cơ quan đại diện của tổ chức liên chính phủ;

6. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài;

7. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.”

Ngoài ra, tại khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024 có định nghĩa về hộ gia đình sử dụng đất:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

25. Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.”

Quy định mới sẽ khắc phục được những vấn đề khó khăn, bất cập đã gặp phải trong việc xác định phần giá trị sử dụng của từng thành viên đối với đất chung. Và việc bỏ hộ gia đình ra khỏi đối tượng người sử dụng đất, quyền sử dụng đất của hộ gia đình có trước ngày 01/01/2025 sẽ được xử lý theo Điều 259 Luật Đất đai 2024 như sau:

-       Hộ gia đình sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày 01/01/2025 thì được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất quy định tại khoản 2 Điều 27 của Luật này.

Hộ gia đình sử dụng đất đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày 01/01/2025 thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất theo quy định của Luật này.

-       Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình để thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt thì phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất vào quyết định giao đất, cho thuê đất.

-       Hộ gia đình được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trước ngày 01/01/2025 thì được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại. Khi hết thời hạn sử dụng đất thì được gia hạn sử dụng đất theo hình thức giao đất, cho thuê đất cho các cá nhân là thành viên hộ gia đình đó theo quy định của Luật này.

Như vậy, hộ gia đình sẽ không còn là đối tượng thuộc người sử dụng đất sau ngày 01/01/2025. Đối với quyền sử dụng đất của những hộ gia đình đã được giao đất trước đây sẽ được áp dụng theo Điều 259 Luật Đất đai năm 2024. Và những thay đổi của Luật Đất đai năm 2024 về bỏ giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất với tư cách hộ gia đình, nhằm tránh tình trạng phát sinh tranh chấp khi phân chia tài sản sau này.

Trên đây là toàn bộ trao đổi của Công ty Luật TNHH XTVN về quy định mới của Luật đất đai năm 2024 liên quan đến vấn đề “Sau ngày 01/01/2025, sẽ không còn cấp đất cho hộ gia đình”. Hãy liên hệ chúng tôi để được tư vấn, hỗ trợ pháp lý một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất, đảm bảo đúng quy định pháp luật.