Di sản thừa kế là phần tài sản của người chết để lại cho người còn sống theo quy định của pháp luật hoặc theo di chúc. Tuy nhiên việc để lại tài sản sau khi chết này là hành vi pháp lý đơn phương, vì thế người được hưởng di sản thừa kế có quyền nhận hoặc từ chối nhận di sản thừa kế. Trong trường hợp người được hưởng di sản có nhu cầu muốn từ chối nhận di sản thừa kế thì như thế nào là đúng với quy định pháp luật? Sau đây Công ty Luật XTVN sẽ làm rõ vấn đề này bằng bài viết dưới đây.

· Quyền từ chối nhận di sản.

Tại Điều 610 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.”

Điều này nói rõ rằng việc để lại tài sản cho người khác và quyền hưởng di sản thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật là phụ thuộc vào ý chí của mỗi cá nhân. Vì thế, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản trừ trường hợp việc này nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

· Điều kiện từ chối nhận di sản thừa kế.

Theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về điều kiện người thừa kế từ chối nhận di sản, cụ thể về các điều kiện:

-       Việc từ chối nhận di sản không nhằm mục đích trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình với người khác.

-       Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

-       Việc từ chối nhận di sản diễn ra trước thời điểm phân chia di sản.  

· Thời hạn từ chối nhận di sản thừa kế.

Việc từ chối nhận di sản diễn ra trước thời điểm phân chia di sản. Đây là một sự thay đổi có phần “mở” hơn của Bộ luật Dân sự 2015 so với thời hạn chỉ là 6 tháng của Bộ luật Dân sự 2005. Cụ thể, tại thời điểm người lập di chúc chết thì di chúc chính thức có hiệu lực. Khi đó, người nhận di sản có quyền nhận hoặc từ chối di sản đó theo pháp luật.

· Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế.

Trong trường hợp, người từ chối nhận di sản thừa kế có nhu cầu công chứng thì cần những hồ sơ và làm theo trình tự, thủ tục như sau:

o  Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

-       Phiếu yêu cầu công chứng

-       Giấy chứng tử (bản sao có chứng thực)

-       Giấy tờ nhân thân (bản sao có chứng thực)

-       Bản sao di chúc (đối với thừa kế theo di chúc) hoặc Giấy chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng (đối với thừa kế theo pháp luật).

-       Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản (bản sao có chứng thực)

-       Dự thảo văn bản từ chối nhận di sản thừa kế (nếu có)

o  Bước 2: Tiếp nhận và xử lý yêu cầu

-       Trường hợp hồ sơ đầy đủ, Công chứng viên tiếp nhận, kiểm tra và giải thích quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Đồng thời kiểm tra bản dự thảo (nếu có) hoặc soạn dự thảo văn bản từ chối. Sau khi đọc, công chứng viên yêu câu người yêu cầu công chứng ký vào từng trang.

-       Trường hợp hồ sơ không đầy đủ, Công chứng viên tiếp nhận, kiểm tra, thông báo bổ sung giấy tờ theo quy định. Trường hợp không thể bổ sung được hoặc yêu cầu từ chối không thể thực hiện được, Công chứng viên từ chấp tiếp nhận hồ sơ và giải thích lý do.

o  Bước 3: Công chứng viên ký công chứng và trả kết quả

Công chứng viên yêu cầu người yêu cầu công chứng xuất trình bản chính của các giấy tờ theo quy định để đối chiếu trước khi ghi lời chứng, ký vào từng trang của văn bản và chuyển bộ phận thu phí của tổ chức hành nghề công chứng.

Sau khi đã ký, đóng dấu vào văn bản từ chối, người yêu cầu công chứng phải trả phí, thù lao công chứng theo quy định và nhận lại văn bản từ chối di sản thừa kế đã được công chứng.

Trên đây là những tư vấn của XTLaw về vấn đề từ chối nhận di sản thừa kế. Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp những giải pháp, những phương án tối ưu nhất để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Khách hàng liên quan tới thừa kế. Hãy liên hệ với chúng tôi để nhận được những tư vấn tốt nhất.