Án ly hôn đơn phương ở nước ta ngày một tăng cao và bắt nguồn từ rất nhiều những nguyên nhân khác nhau tuy nhiên đều dẫn đến đến mục đích hôn nhân không đạt được, vợ chồng không thể tiếp tục chung sống. Một trong những nguyên nhân đặc biệt dẫn đến mục đích hôn nhân không đạt được phải kể đến đó chính là một trong hai bên vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự, trường hợp này thường ít nhưng không phải không có trong đời sống hàng ngày. Như vậy, khi một người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ/chồng có thể đơn phương ly hôn không? Công ty Luật TNHH XTLaw sẽ giải đáp những thắc mắc xung quanh vấn đề này!

Thế nào là người mất năng lực hành vi dân sự?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 22 BLDS năm 2015 về người Mất năng lực hành vi dân sự thì:

“Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần””.

Như vậy, căn cứ theo quy định trên thì người mất năng lực hành vi dân sự là người bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể làm chủ được nhận thức, làm chủ được hành vi, theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan tổ chức hữu quan và  được Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự dựa trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Có được đơn phương ly hôn với người mất năng lực hành vi dân sự không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn như sau:

“1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.

2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi”.

Theo như quy định trên, vợ hoặc chồng có đầy đủ năng lực hành vi dân sự có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn với người bị mất năng lực hành vi dân sự.

Ly hôn là quyền nhân thân của mỗi người, không thể chuyển giao cho người khác. Tuy nhiên đối với trường hợp vợ, chồng bị mất năng lực hành vi dân sư, không thể làm chủ được nhận thức, hành vi của mình thì bản thân họ không thể thực hiện được quyền này. Vì vậy, căn cứ theo khoản 3 Điều 24 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về căn cứ xác lập đại diện giữa vợ và chồng như sau:

“3. Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được Tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.

Trong trường hợp một bên vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn thì căn cứ vào quy định về giám hộ trong Bộ luật dân sự, Tòa án chỉ định người khác đại diện cho người bị mất năng lực hành vi dân sự để giải quyết việc ly hôn”.

Trong trường hợp một bên yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn sẽ căn cứ vào khoản 1 Điều 88 BLTTDS năm 2015 quy định về Chỉ định người đại diện trong tố tụng dân sự như sau:

“1. Khi tiến hành tố tụng dân sự, nếu có đương sự là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi mà không có người đại diện hoặc người đại diện theo pháp luật của họ thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 87 của Bộ luật này thì Tòa án phải chỉ định người đại diện để tham gia tố tụng”.

Trong quá trình tiến hành ly hôn, vợ, chồng không thể đại diện cho bên còn lại khi người kia bị mất năng lực hành vi dân sự được nữa. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn, Tòa án sẽ chỉ định người đại diện hợp pháp cho người bị mất năng lực hành vi dân sự.

Trình tự thủ tục ly hôn đơn phương với người mất năng lực hành vi dân sự

Để tiến hành ly hôn đơn phương với người mất năng lực hành vi dân sự cần thực hiện 02 bước như sau:

Bước 1: Tiến hành thực hiện thủ tục ly hôn đơn phương

·        Giấy tờ cần chuẩn bị tiến hành nộp đơn ly hôn đơn phương:

·        Đơn xin ly hôn;

·        Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);

·        Chứng minh thư nhân dân, căn cước công dân và hộ khẩu của vợ và chồng (bản sao chứng thực);

·        Quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự;

·        Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực);

·        Giấy tờ chứng minh tài sản chung, nợ chung (bản sao chứng thực) nếu có yêu cầu;

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ giấy tờ vợ, chồng đến đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của bị để nộp đơn và hồ sơ kèm theo.

Bước 2: Tòa án xem xét giải quyết ly hôn

Sau khi nhận được đơn yêu cầu từ nguyên đơn, trong thời gian từ 05 ngày làm việc Tòa án sẽ xem xét có thụ lý đơn hay không.

Nếu hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ gửi thông báo cho nguyên đơn để đóng tiền tạm ứng án phí, Tòa án ra Quyết định thụ lý đơn vụ án ly hôn..

Chú ý: Đối với những vụ án ly hôn đơn phương với người bị mất năng lực hành vi dân sự sau khi vụ án được thụ lý, Tòa án sẽ tiến hành đưa vụ án ra xét xử mà không thực hiện thủ tục hòa giải như các vụ án ly hôn thông thường căn cứ theo khoản 3 Điều 207 BLTTDS năm 2015 quy định về Những vụ án dân sự không được tiến hành hòa giải:

“3. Đương sự là vợ hoặc chồng trong vụ án ly hôn là người mất năng lực hành vi dân sự.”

Trong trường bạn muốn ly hôn đơn phương với người mất năng lực hành vi dân sự nhưng vợ, chồng của bạn chưa được Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự thì bạn có thể tiến hành thủ tục nộp đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự, sau khi có Quyết định thì bạn tiến hành nộp đơn ly hôn như hướng dẫn nêu trên.

Mong rằng thông qua thông tin mà Công ty Luật XTLaw cung cấp sẽ giải đáp được những vướng mắc liên quan đến vấn đề “Vợ hoặc chồng có quyền đơn phương ly hôn với người mất năng lực hành vi dân sự không?”. Để thực hiện thủ tục đơn phương ly hôn với người mất năng lực hành vi dân sự nhanh nhất có thể liên hệ ngay qua số điện thoại 0865.766.989 để nhận được tư vấn pháp lý từ các chuyên gia của chúng tôi.

XTLaw đem đến phương án, giải pháp, tối ưu bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho Quý khách hàng đồng thời cung cấp những dịch vụ liên quan đến hôn nhân và gia đình như sau:

+ Thủ tục đơn phương ly hôn nhanh

+ Thủ tục thuận tình ly hôn

+ Ly hôn có yếu tố nước ngoài

+ Ly hôn khi một bên vắng mặt tại địa phương

+ Tư vấn ly hôn có yếu tố đồng thuận

+ Tư vấn online miễn phí

+ Giải quyết tranh chấp nuôi con, cấp dưỡng khi ly hôn

+ Giải quyết tranh chấp tài sản chung khi ly hôn

+ Hỗ trợ thực hiện yêu cầu chia nợ chung khi ly hôn

+ Hỗ trợ thực hiện thủ tục thỏa thuận phân chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân

+ Tất cả các dịch vụ liên quan đến ly hôn, phân chia tài sản chung, nợ chung khi ly hôn.