Ngày 29/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, với hiệu lực từ 01/01/2025. Những quy định mới được kỳ vọng sẽ nâng cao tính chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả trong hoạt động đấu giá tài sản. Bài viết này sẽ phân tích một số điểm mới đáng chú ý của Luật Đấu giá tài sản.

1.      Mở rộng các hành vi bị nghiêm cấm

Khoản 5 Điều 9 Luật Đấu giá tài sản đã bổ sung các hành vi bị cấm đối với người tham gia đấu giá nhằm đảm bảo tính khách quan trong hoạt động đấu giá và ngăn chặn hành vi thông đồng hoặc dìm giá:

-         Nhận ủy quyền tham gia đấu giá của người tham gia đấu giá khác đối với tài sản mà mình cũng là người tham gia đấu giá tài sản đó; nhận ủy quyền tham gia đấu giá của từ hai người tham gia đấu giá trở lên đối với cùng một tài sản.

-         Tham dự phiên đấu giá trong trường hợp vợ, chồng, anh ruột, chị ruột, em ruột cũng là người tham gia đấu giá đối với tài sản đó.

-         Tham dự phiên đấu giá trong trường hợp công ty mẹ, công ty con, các doanh nghiệp mà cá nhân, tổ chức hoặc nhóm cá nhân, tổ chức có khả năng chi phối hoạt động của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp cũng là người tham gia đấu giá đối với tài sản đó.

Quy định này nhằm đảm bảo tính khách quan, minh bạch trong hoạt động đấu giá tài sản và ngăn chặn hành vi thông đồng hoặc dìm giá.

2.      Thay đổi về tài sản đấu giá

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản tiếp tục áp dụng cách tiếp cận liệt kê hai nhóm tài sản đấu giá chính: Tài sản bắt buộc đấu giá; Tài sản tự nguyện đấu giá. Trong đó, tại khoản 2 Điều 1 sửa đổi, bổ sung một số trường hợp tài sản phải bán thông qua đấu giá: Quyền sử dụng rừng, cho thuê rừng; Tài sản của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã phá sản; Tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị, tài sản kết cấu hạ tầng; tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân, tài sản của dự án sử dụng vốn nhà nước. Đồng thời, bãi bỏ các tài sản phải đấu giá: Tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu sung quỹ nhà nước và bổ sung tài sản là quyền sử dụng mã, số viễn thông và tên miền quốc gia Việt Nam “.vn”.

3.      Thay đổi thời gian đào tạo và bồi dưỡng đấu giá viên

Điều 11 được sửa đổi, bổ sung về thời gian đào tạo nghề đấu giá, đồng thời, bổ sung trách nhiệm tham gia bồi dưỡng bắt buộc hàng năm đối với đội ngũ đấu giá viên (bồi dưỡng bắt buộc hàng năm như luật sư, công chứng, thừa phát lại…) tại Điều 19 về quyền và nghĩa vụ của đấu giá viên. Quy định này đặt ra nhằm đảm bảo tất cả các đối tượng muốn trở thành đấu giá viên đều được trang bị kiến thức chuyên môn, kỹ năng hành nghề phù hợp với tính chất nghề nghiệp, nâng cao chất lượng của đội ngũ đấu giá viên trong hoạt động hành nghề.

4.      Sửa đổi quy định về hồ sơ và tiền đặt trước

Khoản 2 Điều 38 đã bổ sung quy định về bán, tiếp nhận hồ sơ, thành phần hồ sơ, thời gian nộp hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung các khoản 1,2,3,4 và 5 Điều 39 về việc nộp tiền đặt trước nhằm đảm bảo phù hợp, đồng bộ với thời gian bán hồ sơ tham gia đấu giá, cách thức xác định tiền đặt trước đối với các loại tài sản đặc thù.

5.      Bổ sung thủ tục đấu giá online

Bổ sung Điều 43a, 43b về đấu giá trực tuyến và trình tự, thủ tục đấu giá trực tuyến. Việc đấu giá trực tuyến được thực hiện thông qua Cổng Đấu giá tài sản quốc gia/Trang thông tin đấu giá trực tuyến. Tổ chức hành nghề đấu giá tài sản tổ chức việc đấu giá trực tuyến thông qua sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia hoặc sử dụng trang thông tin đấu giá trực tuyến của mình hoặc thuê, sử dụng trang thông tin đấu giá trực tuyến của tổ chức hành nghề đấu giá tài sản khác. Người tham gia đấu giá đăng ký tham gia đấu giá, nộp hồ sơ tham gia đấu giá, trả giá trên Cổng Đấu giá tài sản quốc gia hoặc trang thông tin đấu giá trực tuyến; nộp tiền đặt trước theo quy định; xem tài sản đấu giá trực tuyến hoặc xem tài sản đấu giá trực tiếp theo Quy chế cuộc đấu giá.

6.        Bổ sung trường hợp đấu giá không thành

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản bổ sung thêm trường hợp đấu giá tài sản không thành bao gồm: Tất cả những người đăng ký đấu giá hợp lệ không tham gia; Hết thời hạn đăng ký mà có nhiều người đăng ký nhưng chỉ có một người tham dự phiên đấu giá hoặc chỉ có một người trả giá hoặc nhiều người trả giá nhưng chỉ có một người trả giá hợp lệ.

7.      Đổi mới cách thức thông báo đấu giá tài sản

Sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 57 về thông báo công khai việc đấu giá tài sản, thì tổ chức đấu giá chỉ cần thông báo công khai hai lần trên Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và một lần trên báo in hoặc báo hình, thay vì ba lần như trước đây nhằm tiết kiệm chi phí vừa thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin. đấu giá.

8.      Quy định xử lý vi phạm nghiêm khắc hơn

Sửa đổi, bổ sung Điều 70 về xử lý vi phạm đối với người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá, cá nhân, tổ chức có liên quan. Cụ thể, người trúng đấu giá quyền sử dụng đất hoặc khai thác khoáng sản, nếu vi phạm nghĩa vụ thanh toán dẫn đến hủy kết quả đấu giá, có thể bị cấm tham gia đấu giá trong vòng 6 tháng đến 5 năm. Thẩm quyền xử lý được giao cho cơ quan phê duyệt kết quả đấu giá.

Trên đây là phân tích về những nội dung, điểm mới đáng chú ý của Luật sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản số 37/2024/QH15. Những sửa đổi này không chỉ khắc phục các bất cập trước đây mà còn đáp ứng yêu cầu của thời đại chuyển đổi số, đảm bảo sự minh bạch, công bằng và hiệu quả trong hoạt động đấu giá tài sản. Qua đó, góp phần thúc đẩy quản lý nhà nước và nâng cao niềm tin của xã hội vào hoạt động đấu giá.